არის თუ არა ბუნებრივი ტოკოფეროლი იგივე ვიტამინი E?

ბუნებრივი ტოკოფეროლი და ვიტამინი E არის ტერმინები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება ურთიერთშენაცვლებით, მაგრამ მათი ურთიერთობის გაგება მოითხოვს მათი მოლეკულური სტრუქტურისა და ბიოლოგიური ფუნქციების უფრო ღრმა შესწავლას. ვიტამინი E რეალურად ეხება ცხიმში ხსნადი ნაერთების ოჯახს, რომლის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფორმაა ტოკოფეროლი. ბუნებრივი ტოკოფეროლები, განსაკუთრებით ალფა-ტოკოფეროლი, წარმოადგენს E ვიტამინის ყველაზე ბიოლოგიურად აქტიურ ფორმას ადამიანის ორგანიზმში. ბუნებრივ ტოკოფეროლსა და ვიტამინ E-ს შორის ეს ურთიერთობა მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს კვებაზე, დანამატებზე და ჯანმრთელობის მთლიან შენარჩუნებაზე.

რა არის ბუნებრივი ტოკოფეროლების სხვადასხვა ფორმები, რომლებიც გვხვდება საკვებში?

ბუნებრივი ტოკოფეროლი არსებობს რამდენიმე ფორმით, რომელთაგან თითოეული ასრულებს უნიკალურ როლს ადამიანის ჯანმრთელობასა და კვებაში. ტოკოფეროლების ოთხი ძირითადი ვარიანტი - ალფა (α), ბეტა (β), გამა (γ) და დელტა (δ) - გვხვდება სხვადასხვა კონცენტრაციებში სხვადასხვა საკვები წყაროებში. ალფა-ტოკოფეროლი, ყველაზე უხვი და ბიოლოგიურად აქტიური ფორმა, უპირატესად გვხვდება მცენარეულ ზეთებში, თხილსა და მწვანე ფოთლოვან ბოსტნეულში. ამ ნაერთის განსაკუთრებით მდიდარი წყაროა მზესუმზირის თესლი, ნუში და ხორბლის ჩანასახის ზეთი. გამა-ტოკოფეროლი, მიუხედავად იმისა, რომ ნაკლებად ძლიერია ვიტამინის E აქტივობის თვალსაზრისით, სინამდვილეში ყველაზე გავრცელებული ფორმაა ამერიკულ დიეტაში მისი მაღალი კონცენტრაციის გამო სოიოს ზეთში, სიმინდის ზეთში და სხვა ჩვეულებრივ მოხმარებულ მცენარეულ ზეთებში.

ამ ნაერთების განაწილება ბუნებრივ წყაროებში ასახავს მცენარეების ევოლუციურ ადაპტაციას, სადაც ტოკოფეროლი წარმოადგენს მნიშვნელოვან ანტიოქსიდანტებს, რომლებიც იცავს მცენარეულ ზეთებს დაჟანგვისგან. მაგალითად, ზეითუნის ზეთი შეიცავს ძირითადად ალფა-ტოკოფეროლს, ხოლო სოიოს ზეთი მდიდარია გამა-ტოკოფეროლით. ამ ბუნებრივ ცვალებადობას მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს ადამიანის კვებაზე, რადგან საკვების სხვადასხვა წყარო იძლევა ტოკოფეროლის განსხვავებულ პროფილებს. თესლები და თხილი, როგორც წესი, შეიცავს ალფა-ტოკოფეროლს უფრო მაღალი კონცენტრაციით, მზესუმზირის თესლი შეიცავს 37.8 მგ-მდე 100 გრამზე. მწვანე ბოსტნეული, როგორიცაა ისპანახი და ბროკოლი, ასევე ხელს უწყობს ალფა-ტოკოფეროლის მნიშვნელოვან რაოდენობას დიეტაში, თუმცა უფრო დაბალი კონცენტრაციით, ვიდრე ზეთები და თხილი.

ამ განსხვავებული ფორმების არსებობა სხვადასხვა საკვებში უბრალოდ შემთხვევითი არ არის - თითოეული ფორმა განვითარდა, რათა დაიცვას ცხიმოვანი მჟავების სპეციფიკური ტიპები მცენარეულ ქსოვილებში დაჟანგვისგან. ეს ბუნებრივი განაწილება უზრუნველყოფს, რომ მრავალფეროვანი დიეტის მიღება უზრუნველყოფს ტოკოფეროლების ფართო სპექტრს, თითოეული ხელს უწყობს ორგანიზმში E ვიტამინის საერთო სტატუსს. ამ განაწილების გაგება გადამწყვეტია ინფორმირებული დიეტური არჩევანის გასაკეთებლად და E ვიტამინის ადექვატური მიღების უზრუნველსაყოფად ბუნებრივი საკვების წყაროებით.

როგორ ადარებს ნატურალური ტოკოფეროლი სინთეზურ E ვიტამინს შეწოვის თვალსაზრისით?

ბუნებრივი ტოკოფეროლების შეწოვა და გამოყენება სინთეზური ვიტამინის E-ს წინააღმდეგ წარმოადგენს მეცნიერული ინტერესის მნიშვნელოვან სფეროს, რაც მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს როგორც დანამატებზე, ასევე კვებაზე. ბუნებრივი ალფა-ტოკოფეროლი, დანიშნული როგორც RRR-α-ტოკოფეროლი, ავლენს უმაღლეს ბიოშეღწევადობას მის სინთეზურ კოლეგასთან, ყველა-რაკ-α-ტოკოფეროლთან შედარებით. შეწოვასა და შეკავებაში ეს განსხვავება გამომდინარეობს რამდენიმე ძირითადი ფაქტორიდან, რომლებიც დაკავშირებულია მოლეკულურ სტრუქტურასთან და ბიოლოგიურ აღიარებასთან.

ბუნებრივ ალფა-ტოკოფეროლს აქვს სპეციფიკური მოლეკულური კონფიგურაცია, რომელიც სრულყოფილად ემთხვევა ორგანიზმის ტოკოფეროლის სატრანსპორტო ცილებს, განსაკუთრებით α-ტოკოფეროლის გადამტან პროტეინს (α-TTP) ღვიძლში. ეს ცილა უპირატესად უკავშირდება და ხელს უწყობს ბუნებრივი RRR-α-ტოკოფეროლის განაწილებას მთელს სხეულში. კვლევებმა აჩვენა, რომ ბუნებრივი ალფა-ტოკოფეროლი შეიწოვება და ინახება დაახლოებით ორჯერ უფრო ეფექტურად, ვიდრე სინთეზური ფორმები. ეს გაზრდილი ბიოშეღწევადობა ნიშნავს, რომ ნაკლები დოზები ბუნებრივი ტოკოფეროლი შეუძლია იგივე ბიოლოგიური ეფექტის მიღწევა, როგორც სინთეზური ალტერნატივების უფრო მაღალი დოზებით.

შთანთქმის პროცესი თავისთავად მოიცავს რამდენიმე საფეხურს, დაწყებული წვრილ ნაწლავში შერეულ მიცელებში შეყვანით, რასაც მოჰყვება ნაწლავის უჯრედებში შეწოვა და ქილომიკრონებში შეფუთვა. ბუნებრივი ტოკოფეროლები უფრო ეფექტურად შედის ამ სატრანსპორტო სტრუქტურებში, რაც იწვევს უკეთეს შთანთქმის სიჩქარეს. გარდა ამისა, სხეულის უპირატესობა ბუნებრივ ტოკოფეროლებზე აისახება ქსოვილებსა და პლაზმაში მათ უფრო ხანგრძლივ შეკავების დროს, კვლევები აჩვენებს, რომ ბუნებრივ ალფა-ტოკოფეროლს აქვს ნახევარგამოყოფის პერიოდი დაახლოებით ორჯერ მეტი ვიდრე სინთეზურ ფორმებს.

რა ხდის ბუნებრივ ტოკოფეროლებს უფრო ეფექტურს, როგორც ანტიოქსიდანტებს?

ბუნებრივი ტოკოფეროლების უმაღლესი ანტიოქსიდანტური ეფექტურობა შეიძლება მიეკუთვნებოდეს მათ უნიკალურ მოლეკულურ სტრუქტურას და ბიოლოგიურ ურთიერთქმედებას ადამიანის უჯრედებში. ბუნებრივ ტოკოფეროლებს აქვთ ოპტიმიზებული სტერეოქიმია, რაც მათ საშუალებას აძლევს უფრო ეფექტურად ინტეგრირდნენ უჯრედულ მემბრანებში, სადაც ისინი ასრულებენ თავიანთ ძირითად ანტიოქსიდანტურ ფუნქციებს. ეს სტრუქტურული უპირატესობა მათ საშუალებას აძლევს უფრო ეფექტურად გაანეიტრალონ თავისუფალი რადიკალები და თავიდან აიცილონ ლიპიდური პეროქსიდაცია სინთეზურ ალტერნატივებთან შედარებით.

ანტიოქსიდანტური მექანიზმი ბუნებრივი ტოკოფეროლი მოიცავს წყალბადის ატომების დონაციას თავისუფალი რადიკალების გასანეიტრალებლად, განსაკუთრებით მათ, ვინც საფრთხეს უქმნის უჯრედული მემბრანის მთლიანობას. ამ პროცესს აძლიერებს ბუნებრივი ტოკოფეროლის მოლეკულების სპეციფიკური სივრცითი მოწყობა, რაც უჯრედის მემბრანებში ოპტიმალური განლაგების საშუალებას იძლევა. ბუნებრივი ტოკოფეროლების ქრომანოლის რგოლის სტრუქტურა იდეალურად არის ორიენტირებული მემბრანის ფოსფოლიპიდებში პოლიუჯერი ცხიმოვან მჟავებთან ურთიერთქმედებისკენ, რაც უზრუნველყოფს მაქსიმალურ დაცვას ოქსიდაციური დაზიანებისგან.

მათი პირდაპირი ანტიოქსიდანტური აქტივობის გარდა, ბუნებრივი ტოკოფეროლი ასევე ავლენს სხეულის სხვა ანტიოქსიდანტურ სისტემებთან სინერგიულად მუშაობის მაღალ უნარს. ისინი ეფექტურად ურთიერთქმედებენ C ვიტამინთან და გლუტათიონთან, ქმნიან უფრო მძლავრ ანტიოქსიდანტურ ქსელს. ეს ერთობლივი მოქმედება აძლიერებს მათ საერთო დამცავ ეფექტს ოქსიდაციური სტრესისგან. C ვიტამინით დაჟანგული ტოკოფეროლების რეგენერაცია უფრო ეფექტურია ბუნებრივი ფორმებით, რაც უზრუნველყოფს მდგრად ანტიოქსიდანტურ დაცვას.

ეფექტურობა ბუნებრივი ტოკოფეროლი როგორც ანტიოქსიდანტები, ასევე დასტურდება მათი როლი უჯრედულ სასიგნალო გზებში. ისინი გავლენას ახდენენ ანტიოქსიდანტური თავდაცვის სისტემებთან, ანთების რეგულაციასთან და უჯრედების გადარჩენის მექანიზმებთან დაკავშირებული გენის გამოხატულებასთან. ეს უფრო ფართო გავლენა უჯრედულ ფუნქციებზე განასხვავებს მათ სინთეზური ალტერნატივებისგან და ხელს უწყობს მათ უმაღლეს ჯანმრთელობის ხელშემწყობ ეფექტს.

თუ გსურთ მიიღოთ მეტი ინფორმაცია ამ პროდუქტის შესახებ, შეგიძლიათ დაგვიკავშირდეთ შემდეგ მისამართზე: sales@conat.cn.

წყაროები:

1. რიზვი ს და სხვ. (2014). E ვიტამინის როლი ადამიანის ჯანმრთელობასა და ზოგიერთ დაავადებაში. სულთან ქაბუსის უნივერსიტეტის სამედიცინო ჟურნალი.

2. Brigelius-Flohé R. (2009). ვიტამინი E: ჭკუა ელოდება მოთვინიერებას. თავისუფალი რადიკალების ბიოლოგია და მედიცინა.

3. ტრაბერ მ.გ. (2014). E ვიტამინის არაადეკვატურობა ადამიანებში: მიზეზები და შედეგები. მიღწევები კვებაში.

4. ბარტონ GW და სხვ. (1998). ადამიანის პლაზმაში და ქსოვილებში ალფა-ტოკოფეროლის კონცენტრაცია დანამატების საპასუხოდ. ამერიკული ჟურნალი კლინიკური კვების.

5. Jiang Q. (2014). E ვიტამინის ბუნებრივი ფორმები: მეტაბოლიზმი, ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება. თავისუფალი რადიკალური ბიოლოგია და მედიცინა.

6. Manor D, Morley S. (2007). ალფა-ტოკოფეროლის გადამტანი ცილა. ვიტამინები და ჰორმონები.

7. Mustacich DJ და სხვ. (2007). ალფა-ტოკოფეროლი ახდენს ღვიძლის ქსენობიოტიკურ გზებში ჩართულ გენებს. ჟურნალი კვების ბიოქიმია.

8. Traber MG, Atkinson J. (2007). ვიტამინი E, ანტიოქსიდანტი და მეტი არაფერი. თავისუფალი რადიკალების ბიოლოგია და მედიცინა.

9. Cook-Mills JM, McCary CA. (2010). E ვიტამინის იზოფორმები დიფერენციალურად არეგულირებს ანთებას. ენდოკრინული, მეტაბოლური და იმუნური დარღვევების წამლის მიზნები.

10. გალი ფ და სხვ. (2017). ვიტამინი E: განვითარებადი ასპექტები და ახალი მიმართულებები. თავისუფალი რადიკალების ბიოლოგია და მედიცინა.